De Rotterdamse wijkbasisbaan

Wat zijn de maatschappelijke kosten en opbrengsten van de wijkbasisbaan in Rotterdam en wat is er nodig om dit initiatief te kunnen opschalen?  

Werk speelt een belangrijke rol in de Nederlandse samenleving: het zorgt niet alleen voor inkomen, maar is ook van betekenis voor het welzijn van mensen. Er staat nog steeds een grote groep mensen aan de kant, terwijl er maatschappelijk waardevolle taken zijn die niet worden opgepakt door de ‘reguliere’ economie. In de wijkbasisbaan worden deze twee werelden bij elkaar gebracht. De gemeente Rotterdam is begin 2021 een bescheiden pilot gestart. Daarin zijn de eerste drie organisaties en vier deelnemers aan de wijkbasisbaan een half jaar gevolgd door de onderzoekers van SEOR. Daarnaast zijn er kennissessies georganiseerd met ‘doeners’ (deelnemende organisaties en gemeentes) en ‘denkers’ (experts uit de wetenschap en beleidspraktijk).

De eerste ervaringen met de Rotterdamse wijkbasisbaan laten zien dat werk in het algemeen bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven van de deelnemers. Het leidt tot een verbetering van werknemersvaardigheden, zelfvertrouwen en structuur in het leven. De deelnemers zien de wijkbasisbaan als opstap richting een betere toekomst. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor hun directe omgeving is dit een opbrengst.

Om in de toekomst de wijkbasisbaan te kunnen opschalen, beveelt SEOR aan om wijkconsultatie toe te passen, zodat wijkbasisbanen écht gedragen worden door de wijk, en vooraf duidelijkere afspraken te maken over de doelgroep. Een ander aandachtspunt is de financiering van de wijkbasisbaan. De gemeente is (zeker op korte termijn) nettobetaler en het is erg twijfelachtig of het private bedrijfsleven zal instappen. Gemeenten kunnen dergelijke initiatieven niet op middellange termijn en met voldoende aantallen financieren. Een landelijk experiment zou uitkomst bieden om zo de opbrengsten beter in beeld te kunnen brengen.