Verdiepend onderzoek naar ziekteverzuim in het voortgezet onderwijs

In opdracht van VOION en het ministerie van OCW heeft SEOR onderzoek gedaan naar ziekteverzuim bij personeel in het voorgezet onderwijs. Omdat te veel ziekteverzuim de bedrijfsvoering van een school verstoort en daarmee een negatieve invloed heeft op de kwaliteit van het onderwijs, is het van belang om een effectief verzuimbeleid te hebben. Hiervoor is het nodig om te weten welke factoren er mee spelen in het ziekteverzuim van personen. Op basis van DUO-data waarin verzuim op persoonsniveau wordt geregistreerd, hebben we onderzocht welke factoren van invloed zijn op het verzuim, en of er duidelijke patronen in het ziekteverzuim terug zijn te vinden.

De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn de volgende:

• Onderdeel van de opdracht was ook om de kwaliteit van de verzuimdata te beoordelen. Over het algemeen is de kwaliteit van de data goed, ondanks dat er wel een aantal scholen missen in de registraties.
• Ondanks de hoge kwaliteit van de data is het lastig om verzuim goed te verklaren. De verklaarde variantie is beperkt en er zijn geen duidelijke patronen in het verzuim te ontdekken.
• Hierdoor biedt het onderzoek weinig nieuwe aanknopingspunten voor een effectiever verzuimbeleid. Het ziekteverzuimpercentage op school wordt (significant) beïnvloedt door de volgende school- en persoonskenmerken: schooltype, denominatie, verstedelijking, schoolgrootte, leerling-leraar ratio, leeftijd en werktijdfactor.
• Vanaf 20 weken voor aanvang van een lange verzuimperiode (meer dan 41 dagen), loopt het gemiddeld aantal verzuimdagen langzaam op, met name één maand voor aanvang van een lange ziekteverzuimperiode. Deze statistiek geeft in de praktijk echter te weinig handvatten om vroegtijdig (preventieve) interventies uit te kunnen voeren.
• De inrichting van de Verzuimbenchmark-VO op basis van schooltype is terecht; in de dataset is schooltype het meest onderscheidende criterium voor de hoogte van het ziekteverzuim op school, zowel voor het totale verzuim als ook voor het kort, middellang en (zeer) lang verzuim. Een verdere uitsplitsing naar verstedelijking en leeftijd zou eventueel nog een (kleine) aanvulling kunnen zijn.
• De verzuimdata biedt het een goede basis voor verder onderzoek (bijv. experimenteren met verschillende verzuimaanpakken op scholen).